چرا باید مکمل آهن مصرف کنیم؟

همانطور که می دانید آهن تاثیر بسیار زیادی روی بدن می گذارد و مکمل های آهن تامین کننده نیاز بدن به آهن می باشند. اما چرا باید مکمل آهن مصرف کنیم؟ چرا وجود آهن برای بدن ضروری است؟ انواع مکمل آهن شامل چه محصولاتی می باشد؟ چه کسانی باید مکمل آهن مصرف کنند؟ با ما در این مقاله همراه باشید تا نگاهی به مکمل آهن، ضرورت وجود آهن در بدن، موارد مصرف و انواع آن صحبت کنیم.

مکمل آهن چیست؟

آهن یک ماده معدنی می باشد که در هموگلوبین گلبول ‌های قرمز و میوگلوبین سلول‌ های عضلانی بدن پیدا می شود. مهم ترین نقش آهن در بدن، انتقال اکسیژن و دی‌ اکسید کربن است و نقش‌ های مهم دیگری را نیر در بدن بر عهده دارد. آهن را می توان در غذا هایی همانند گوشت، ماهی، توفو، اسفناج، غلات و ... پیدا کرد.

مکمل آهن اغلب در جهت پیشگیری و درمان آنمی یا همان کم خونی ناشی از فقر آهن، استفاده می شود؛ زیرا برای درمان آنمی تنها مصرف مواد غذایی دارای آهن کافی نیست. همچنین مکمل آهن برای کم خونی‌ های ناشی از خونریزی ‌های‌ شدید در دوران قاعدگی، سلامت دوران بارداری و مشکلات کلیوی نیز تجویز می شود.

انواع مکمل آهن

انواع اصلی مکمل آهن شامل فروس سولفات، فروس فومارات، فروس گلوکونات و سدیم فردتات می باشد که فروس سولفات و فروس گلوکونات به شکل قرص، سدیم فردتات به صورت شربت و فروس فومارات هم به شکل قرص و هم به شکل شربت ارائه داده می شود.

مکمل آهن فروس سولفات و فروس فومارات بیشترین قدرت را دارند. در مقابل سدیم فردتات نوعی آهن ضعیف تلقی می شود و فروس گلوکونات نیز اثربخشی متوسطی دارد.

چرا وجود آهن برای بدن ضروری است؟

آهن با کمک به سلول های قرمز خون، سبب انتقال اکسیژن از ریه ها به سلول های دیگر بدن می شود و به بسیاری از عملکرد های مهم بدن کمک می کند. افرادی که آهن بدنشان کم است، دچار کم خونی یا آنمی ناشی از کمبود آهن می شوند؛ به این معنی که در نبود آهن، گلبول های قرمز کافی برای حمل اکسیژن ندارند. تنگی نفس، خستگی، کمبود انرژی، رنگ پریدگی، عدم تمرکز، بیماری طولانی مدت، احساس سرما، تپش قلب، سردرد، مشکل در بلعیدن، احساس تغییر در طعم غذا، ریزش مو، وجود زخم‌ هایی در گوشه دهان و زبان، وجود ناخن ‌های قاشقی شکل و سندروم پای بیقرار از علائم آنمی می باشد.

موارد مصرف مکمل آهن

موارد مصرف مکمل آهن به شرح زیر است:

-        پایین بودن سطح گلبول‌ های قرمز در افراد مبتلا به بیماری‌ های طولانی مدت (کم خونی ناشی از بیماری ‌های مزمن): سرطان، مشکلات کلیوی و ایدز از دسته بیماری هایی هستند که سبب کم خونی می ‌شوند. مصرف مکمل آهن با کمک به ساخت گلبول‌ های قرمز خون، از کم خونی افراد مبتلا به این بیماری‌ ها جلوگیری می کند و به درمان آن کمک می نماید.

-        پایین بودن سطح گلبول‌ های قرمز به دلیل فقر آهن: همانطور که گفتیم آهن نقش مهمی در ساخت گلبول های قرمز خون دارد و در هنگام پایین بودن سطح گلبول های قرمز خون، که موجب آنمی نیز می شود، باید مکمل آهن مصرف کرد.

-        پایین بودن سطح آهن در خانم‌ هایی که باردار هستند: مصرف مکمل آهن در طول دوران بارداری موجب کاهش خطر کم خونی ناشی از کمبود آهن می شود.

آهن احتمالا در موارد زیر موثر عمل می ‌کند:

-        سرفه‌ ها‌ی ناشی از مصرف داروهای بازدارنده‌ آنزیم مبدل آنژیوتانسین: برای کنترل فشار خون بالا، داروهایی مثل بازدارنده ‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین مصرف می شود. گاهی اوقات این داروها عوارض جانبی مثل سرفه دارند. تحقیقات نشان می دهد که مصرف مکمل آهن در جلوگیری و کاهش این عارضه موثر است.

-        مهارت‌ های حافظه و تفکر (عملکرد های شناختی): مکمل آهن تفکر، یادگیری و حافظه کودکان 6 تا 18 ساله‌ که کمبود آهن دارند را بهبود می بخشد.

-        نارسایی قلبی: می توان گفت حدود 20 درصد از مبتلایان به نارسایی قلبی، کمبود آهن دارند. مصرف مکمل آهن به صورت تزریق آمپول، علائم نارسایی قلبی را بهبود می ‌بخشد.

-        سندروم پای بی قرار یا RLS: مصرف مکمل آهن می تواند باعث کاهش علائم آر ال اس (خصوصا ناراحتی پا و مشکلات خواب) بشود. در حالت کلی مکمل آهن برای بهبود علائم افرادی که سندروم پای بی قرار و آنمی دارند، ضروری است.

همچنین زنان باردار، کودکان، زنانی با پریود ‌های طولانی مدت، افراد اهدا‌ کننده خون، بیماران سرطانی در مرحله شیمی درمانی، بیماران مبتلا به مشکلات گوارشی چون کولیت اولسراتیو، بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، گیاه خواران و اشخاص معتاد به مشروبات الکی باید مکمل آهن مصرف کنند.

دقت داشته باشید برای مصرف مکمل های آهن، تجویز پزشک ضروری و پر اهمیت است. برای خرید انواع مکمل های آهن، می توانید به داروخانه صمدی مراجعه کنید.

مصرف مکمل آهن در دوران بارداری

در دوران بارداری، حجم خون بدن افزایش می یابد و جنین نیاز به ساخت سلول های خونی دارد؛ لذا بدن در این دوران به آهن بیشتری نیاز دارد. گاهی اوقات این آهن از طریق رژیم غذایی تامین نمی شود و طبق تجویز پزشک، بانوان باید مکمل آهن مصرف کنند.

مصرف مکمل آهن در دوران بارداری در صورتی ایمن است که کمتر از 45 میلی گرم در روز باشد، اگر مصرف مکمل آهن از این مقدار بالاتر برود، خطرناک است. اگر فرد آنمی ندارد نباید میزان زیادی از مکمل آهن مصرف کند زیرا ممکن است سبب عوارض گوارشی مثل تهوع و استفراغ و حتی زایمان زودرس شود. به علت بالا رفتن سطح هموگلوبین خون با مصرف مکمل آهن، مصرف بیش از اندازه آن عواقب بدی برای بارداری به همراه دارد.

مکمل آهن در دوران پریودی

معمولا پریودهای سنگین سبب از دست رفتن خون و ذخیره‌ آهن بدن می‌ شوند و خانم هایی که خونریزی شدید دارند، در معرض آنمی ناشی از فقر آهن هستند. این افراد باید برای پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن، مکمل آهن دریافت کنند.

مکمل آهن خارجی بهتر است یا ایرانی؟

دوز آهن به کار رفته در مکمل های ایرانی مانند فروس سولفات نسبت به مکمل های آهن خارجی بالاتر است و می توان گفت یک مکمل آهن ایرانی 3 برابر بیشتر از یک مکمل آهن خارجی بر بدن تاثیر می گذارد.